Nöbetçi Eczaneler
HAMİDE HANGÜL
Ortadoğu’daki değişimin getirdiği jeopolitik riskler ve ABD Merkez Bankası (FED)’le başlayan faiz dalgası finansmana erişimi pahalı hale getirdi. Borçlanma yoluyla yurtdışından sağlanan kaynağın maliyeti, yükselen faizle artınca bankalar da ucuz finansman için yeniden vatandaşın birikimlerine yöneldi. Mevduatı yüksek faizle toplamaya çalışan bankalar, 32-45 güne kadar mevduat faizini yüzde 14’e kadar çıkarttı. Böylelikle 32 günün sonunda 100 bin liralık bir tasarruf için aylık bin 43 lira ödenmeye başlandı. Ancak para kaynağının pahalı ve kıt olduğu ortamda sadece faiz silahını çeken bankalar, tüketicilere ekstra yük getirenhesap işletim ücreti, hesap ekstresi, kredili mevduat hesabı ekstresi gibi gelir kalemlerinden de vazgeçmedi. Bankadan bankaya değişmekle birlikte, üç ay, altı ay veya yılda bir defa olmak üzere eşit taksitler halinde hesap işletim ücreti 11.80 ile 75 lira arasında kesiliyor. Bu ücret vadeli ve vadesiz TL ve döviz tevdiat hesapları için aynı tutarda vergiler dahil uygulanıyor. Söz konusu rakam bireysel TL, döviz tevdiat hesabı (DTH), bireysel ve KOBİ şahıs firmaları ve tüzel hesaplar için aynı tutarlarda tahsil ediliyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)’nın yayımladığı bankacılık ürün ve hizmet ücretleri incelendiğinde, bankaların tüketicilerden talep ettiği ücret sadece hesap işletimi ile sınırlı değil. Posta ile aylık hesap özeti gönderimi için vergiler dahil 1-15 ile 1.80 TL arasında ücret alınıyor. Yine bankasına göre, bir yıldan eski işlemlere yönelik dekont talebinde 5-10 TL, hesap durum belgesi 10 TL, şube bazında mevduat araştırma ücreti 50 TL, kredili mevduat hesapları gecikme bildirimi 2.66 TL, kredili mevduat hesabı 25 TL, başka şubedeki hesaptan para çekme 5-7 TL, yatırım hesabı ekstresi için 6.30 TL ve hesaptan para transferlerine ise minimum 50 TL ücret alınıyor. Şubeden alınan ekstre masraf da sayfa başına 1.40 olurken, azami tutar 77 TL’yi buluyor. Diğer taraftan bankalar, yabancı parada hesap işletim ücretini TL karşılığı kur üzerinden tahsil ederken, kimileri de yine döviz cinsi olarak kesinti yapıyor. Bazı bankalar 6 ayda bir 18 dolar veya euro hesap ücreti işletiyor. Kimileri de yıllık 37.80 dolar olarak tahsil ediyor. Özel rapor talepleri için asgari 7.5, azami 75 TL masraf alınıyor. Özel bankaların gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturan masraflar, kamu bankaları tarafından da nispeten aynı. Kimi devlet bankaları TL mevduatta aylık 8-20 TL, yabancı parada 8 euro hesap işletim ücreti uyguluyor.
FAİZ DIŞI GELİRLERİ 36.1 MİLYAR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden derlenen bilgilere göre, bu yılın ocak-ağustos döneminde bankaların elde ettiği toplam faiz geliri, 2016’nın aynı dönemine kıyasla yüzde 23,7 arttı. Geçen yılın ocak-ağustos döneminde 126,6 milyar lira olan bankaların faiz geliri, 2017’nin aynı döneminde 156,6 milyar liraya yükseldi. BDDK verilerine göre, bankaların faiz dışı gelirleri bu yılın ocak-ağustos döneminde 2016’nın aynı dönemine kıyasla yüzde 14,7 artarak 36,1 milyar liraya ulaştı. Faiz dışı gelirler içinde yer alan kredilerden alınan ücret ve komisyonların payı yüzde 14,9 oldu. Ücret ve komisyonlardan elde edilen gelir de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,7 artarak 5,4 milyar lira oldu.
MUDİLERDEN ALINAN ÜCRET
Vakıfbank 8 TL (vadesiz hesap aylık)
Akbank 66.30 TL (Aralık ve Haziran aylarında tahsilat)
Burgan Bank 7.60 TL
Denizbank 12.65 (KOBİ müşteriler için aylık. Bireysel müşterilerden hesap işletim ücreti tahsil edilmiyor.)
Finansbank 38.25 TL (3 aylık dönemlerde tahsilat)
Garanti Bankası 75.00 TL (Yılda iki kere tahsilat)
Ziraat Bankası 20 TL (3 aylık dönemler halinde tahsilat)
İş Bankası 54 TL (6 aylık)
Yapı ve Kredi 64.50 TL (6 aylık)
YÜKSEK MEVDUATA, YÜKSEK FAİZ
Bankalardan edinilen bilgilere göre, bankaya yatırılan mevduat tutarı yükseldikçe faiz oranı da artıyor. Hatta bu rakam yüzde 14 gibi önemli bir orana ulaşıyor. Bankalar 100 bin lira ve üzeri mevduatlarda 32-45 güne kadar faiz veriyor. Bu sayede 32 günün sonunda mudinin eline bin 43 TL faiz geçiyor. Bin liradan başlayan mevduatlarda ise faiz oranı yüzde 11-12 seviyesinde kalıyor. Söz konusu kalemlerden sağlanan gelir, faiz gelirlerinin neredeyse dörtte birine denk geliyor.
