Nöbetçi Eczaneler
Kamu kurumları 2016’da şimdiye kadar görülmemiş oranda kar etti. Kamunun karı toplam 2.7 milyardan 17.4 milyar liraya çıktı. Hasılat 112 milyardan 94 milyar liraya düşmüş olmasına rağmen yükselen kar ile kar marjı yüzde 18.4’e çıktı.
BOTAŞ’ın 2016’da 8.9 milyar lira kar edip 1.9 milyar lira ile gizli kurumlar vergisi şampiyonu olması, gözleri kamu kurumlarının karına çevirirken kamudaki toplam karın Botaş’tan geri kalmadığı görüldü. Habertürk’ten Rahim Ak’ın haberine göre Türk Hava Yolları ile kamu bankaları ve Merkez Bankası hariç 25 kamu kurumunun 2016 yılı karı 17.4 milyar lira ile tarihi en yüksek düzeye ulaştı.
Öyle ki bu rakam daha önce kurumların ulaştığı 6.8 milyarlık yıllık karı bile 3’e katlamış oldu. 2015’e göre ise ise kar artışı yüzde 535’lik bir tırmanışa işaret ediyor. 2015’te kamu kurumlarının karı 2.7 milyar liraydı. Kaldı ki kurumlar 1991, 1992, 1993, 1994, 2000, 2008 ve 2014’te bırakın karı zarar etmişti. 2014’teki zarar 1.9 milyar lirayı bulmuştu. Tabii ki 2016’daki kar rakamının yüksek olmasında Botaş’ın yüksek karının etkisi var ancak içinde TCDD, TKİ, TİGEM gibi görev zararı çıkaran kurumlar olduğu halde karın bu kadar yükselmesi diğer kamu kurumlarının karlarının da önemli ölçüde arttığını ortaya koyuyor.
49 ŞİRKET 3.9, 25 ŞİRKET 4.9 MİLYAR DOLAR
Kamu kurumları rekor karı Tüpraş, Erdemir gibi önemli kamu kurumlarının satılmasına rağmen sağladı. Örneğin 2003 yılında aralarında Tüpraş, Petkim ve Tekel’in de bulunduğu toplam 49 şirketin karı 5.1 milyar lira olmuştu. Dolar bazında 3.9 milyar dolara denk gelen kamu karı 2016’da şirket sayısı 25’e indiği halde 4.9 milyar dolara çıktı. 2015’te 112 milyar lirayken 2016’da 94 milyar liraya inen kamu kurumlarının hasılatının düşmesine diğer gelirler kaleminin 17.9 milyardan 895 milyon inmesi etkili oldu. 17 milyar liralık tutarın, 2015’te Özelleştirme İdaresi’ne devredilen Tekel’in eski gayrimenkullerinin toplandığı Gayrimenkul AŞ ‘nin rakamının 2016’da artık var olmamasının sağladığı tahmin ediliyor.
KARI HANGİ KURUMLAR GETİRDİ?
Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Eti Maden , TTK, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, Elektrik Üretim Anonim Şirketi, Türkiye Elektrik İletim A.Ş., Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş, Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş., Türkiye Petrol leri Anonim Ortaklığı, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş., Toprak Mahsülleri Ofisi Yurtiçi Pazarlama Şefliği, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Et ve Süt Kurumu, Devlet Malzeme Ofisi, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları, Türkiye Vagon Sanayi A.Ş., Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş, Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii A.Ş., Devlet Hava Meydanları İşletmesi, KEGM, Sümer Holding AŞ, Türkiye Denizcilik İşletmeleri, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş., TÜRKŞEKER
OLAĞAN ÜSTÜ GELİRLER
Kar rakamının artmasında 1.1 milyardan 5.6 milyar liraya çıkan olağanüstü gelir ve karlar kaleminin büyük etkisi oldu.
KAMUNUN ÖZKAYNAK KARLILIĞI % 14.5’E ÇIKTI, BANKALARI GEÇTİ
25 kamu şirketinin 17.4 milyar liralık karı toplam 120 milyar liralık özkaynak ile oranlandığında 2016’da yüzde 14.5’e çıkmış oldu. Böylece kamu kurumlarının özkaynak karı da çok tartışılan bankaların karını bile geride bıraktı. Bankaların 2016 yılı özkaynak karı da yüzde 14 olarak açıklanmıştı. Kamu kurumlarının özkaynak karı daha önce 2009’da yüzde 10.9 ve 2010’da yüzde 10.1 ile en yüksek düzeyine ulaşmıştı. 2015’te ise özkaynak karı yüzde 2.8’e kadar inmişti.
DEVLET 15.9 MİLYAR LİRA KAR PAYI ALDI
Devlet 25 kamu kurumunun elde ettiği bu karın yanı sıra Merkez Bankası ve kamu bankaları ile yine bu kurumlar ve diğer iştiraklerinden toplam 15.9 milyar lira temettü yani kar payı elde etti. Bu temettünün 9.8 milyar lirası bankalardan geldi. Bankalar içinde Merkez’in payı ise 9.5 milyar lira. Ayrıca diğer kamu kurumlarından da 2 milyar 550 milyon lira kar payı alındı. KİT’lerden elde edilen hasılat payı ise 672 milyon lira oldu. Devletin kamu kurumlarından elde ettiği kar payı 2015’te 11.5 milyar lirayı buluyordu.
